Bu görünüşün səbəbləri, hansı xəstəliklərdə baş verdiyi, diaqnoz və müalicə üsulları hansılardır.Bu barədə tanınmış həkim terapevt Nərminə Abbasova Sehiyye.infonun suallarını cavablandırır:
Baş ağrıları necə və hansı səbəblərdən yaranır ?

-Baş ağrısının əsasını aşağıdakı yerlərdə yerləşən ağrı reseptorlarının qıcıqlanması təşkil edir:
Beyin ətrafı və beynin damarları;
kəllə periosteumu, başın yumşaq toxumalarının damarları, əzələlər.
Lakin beyin toxumasının özündə ağrı reseptorları yoxdur.

Bir çoxumuz baş ağrısı ilə davamlı mübarizə aparırıq. Dözə bilmədikdə isə gün ərzində digər orqanizmimizə əks təsir edən ağrıkəsici preparatlardan istifadə edirik.

Davamlı baş ağrıları hansı xəstəliklərin simptomları ola bilər?


Həkim Nərminə Abbasovanın sözlərinə görə, ən sıx yayılmış növü gərginlik tipli baş ağrılarıdır:

"Birincili baş ağrısının ən sıx yayılmış növü gərginlik tipli baş ağrıları, miqren və müxtəlif sefalalgiyalardır. Gərginlik tipli baş ağrılarının əsas simptomları kəllənin ətrafında yayılmış basıcı, sıxıcı ağrılardır, onlar adətən ümumi məişət aktivliyinə çox təsir etmir.
Miqren baş ağrılarının isə aura ilə müşayət olunan və olunmayan növləri var. Aura adətən baş ağrılarından öncə başlaya və qısa müddətdən sonra baş ağrısına keçə bilər.
Bu zamanı pasientlərin gözlərində qığılcımlar, parlaq işıqlar, qoxu və səs hallüsinasiyaları, üzdə və ətraflarda qarışqa gəzintisinə bənzər və keyləşmə kimi hissiyat pozuntuları müşahidə edilir. Miqren zamanı baş ağrı yüngüldən çox şiddətli ağrılara qədər arta bilər. Davamlı, yaxud tutma şəkilli, bəzən isə günlərlə çəkə bilər. Dayanmadan olan baş ağrıları “miqreniz status” adlanır və təcili tibbi yardım tələb edir.

Sefalalgiyalar zamanı deşici və həddən artıq şiddətli ağrılar ola bilər və pasientə əzab verə bilər".


Baş ağrılarının növləri (sefalji)

Baş ağrıları ilkin və ikincili bölünür. Baş ağrısı, miqren və gərginlik tipli baş ağrıları kimi beyin xəstəliklərinin əsas təzahürüdürsə, ilkin sayılır.
İkinci dərəcəli baş ağrısı digər pozğunluqların əlamətidir, məsələn, kəllə-beyin travması, xroniki beyin işemiyası, virus xəstəlikləri, boyun onurğasının xəstəlikləri və s.
Baş ağrısının ən çox yayılmış dörd növünə nəzər salaq.
Gərginlik baş ağrısı

Gərginlik baş ağrısı birincili baş ağrısının ən çox yayılmış formasıdır. Psixo-emosional stress, depressiya, narahatlıq və müxtəlif fobiyalar, çiyin qurşağının əzələlərinin həddindən artıq gərginliyi gərgin baş ağrılarının əsas səbəbləridir.
Miqren baş ağrıları
Qadınlarda miqren kişilərə nisbətən təxminən üç dəfə tez-tez baş verir və qadınlarda miqren hallarının təxminən 60-70% -i menstrual miqren adlanır. Bununla belə, miqren hücumlarının səbəbləri və inkişaf mexanizmi tam başa düşülməmişdir. İstənilən yaşda həm kişilərdə, həm də qadınlarda miqren tutmaları emosional və fiziki həddindən artıq yüklənmə, düzgün qidalanmama, spirtli içki qəbulu, dəyişən hava şəraiti, kəskin səs-küy, kəskin qoxular və s.
Soyuqdəymə ilə baş ağrısı

Soyuqdəymə zamanı baş ağrısı hipertermi və mikrob toksinlərinin beyin hüceyrələrinə zərərli təsirindən yaranır.

Xroniki beyin işemiyasında baş ağrısı

Yaşlı xəstələrdə ən çox rast gəlinən ikinci dərəcəli baş ağrısı olan bu ağrının səbəbi qan dövranının pozulduğu və beyin toxumalarının qan təchizatının pisləşdiyi beyin damarlarının patologiyasıdır.
Nəticə mütərəqqi beyin disfunksiyasıdır.



Diaqnostika və müayinələr

Gərginlik baş ağrısı və miqren baş ağrısı, soyuq baş ağrısı

Diaqnoz anamnez toplanması və xəstənin şikayətlərinin qiymətləndirilməsi əsasında nevroloq tərəfindən qoyulur.

Xroniki beyin işemiyasının radiasiya müayinəsinin açarı (beyin damarlarının ultrasəs doppleroqrafiyası)

Gərginlik tipli baş ağrısı olan xəstələrin əksəriyyəti psixoterapevt və nevroloqun təyin etdiyi terapiyaya ehtiyac duyur. İstirahətə və adekvat fiziki fəaliyyətə diqqət yetirmək də vacibdir.
Terapiya əsas xəstəliyi müalicə etməyə yönəldilmişdir.

Bir qayda olaraq, baş ağrısı olanların əksəriyyəti bir neçə xəstəlikdən əziyyət çəkir, hər bir xəstəlik beyin damarlarının vəziyyətinə mənfi təsir göstərir.
Pis vərdişlərdən (siqaret çəkmə, alkoqoldan sui-istifadə, narkotik istifadəsi) imtina etmək və çoxlu miqdarda təzə meyvə və tərəvəz və minimum miqdarda trans yağları ehtiva edən pəhrizə riayət etmək vacibdir.
Xroniki işemiya hipertoniya və ya diabetes mellitus ilə müşayiət olunarsa, qan təzyiqi və qanda qlükoza səviyyəsinin gündəlik monitorinqi məsləhət görülür. Müəyyən bir tezlikdə laboratoriya və instrumental müayinələrdən keçmək lazımdır. Ən azı ildə bir dəfə kardioloq və endokrinoloqa müraciət etməlisiniz.
MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzi
TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95