Tükənmişlik sindromu nədən yaranır və necə aradan qaldırmaq olar?
Müasir dövrün sürətlə yayılan xəstəliyi tükənmişlik sindromudur. Bəzən insanlar bunu depressiya ilə qarışdırır.
Müasir dövrün sürətlə yayılan xəstəliyi tükənmişlik sindromudur. Bəzən insanlar bunu depressiya ilə qarışdırır.
Tükənmişlik sindromunun əlamətlərini, yaranma səbəblərini, ondan qorunmağın yollarını təqdim edirik:
Ağır iş rejimi, gerçək olmayan hədəflər, uğursuzluq, yüksək tələblər, stres tükənmişlik sindromuna səbəb olan amillərdir. Səhərlər yuxulu, tam dincəlməmiş oyanmaq, geyinmək və səhər yeməyinə həvəssizlik, bədbəxt, çarəsizlik, əsəbi olmaq tükənmişlik sindromlarına daxildir.
Zaman keçdikcə içinizdə nifrət hiss çoxalır. Duyğusallaşır, ətrafınızdakıları görmək istəmir və hamıya nifrət etməyə başlayırsınız. İkinci mərhələdə yorğun olursuz. Yuxusuzluq başlayar, işləməkdən qaçırsınız. Üçüncü mərhələdə məsuliyyətsi olur, özünü olduğun yerə layiq görməməyə başlayırsan. Dördüncü mrhələdə isə çarəsizləşir, nifrət duyğusu oyanır, özünü və başqalarını bəyənmirsən.
Tükənmişlik sindromunu artıran faktlar
İş idarəçiliyinin sizin əlinizdə olmaması. İşə gediş-gəliş saatlarının rəsmi olması.
İş yerində münasibətlərin yaxşı olmaması. İnsanlar arasında rahatsızlıq, dostluqların yox olması.
Tapşırıqların yerinə yetirilməməsi, bacarıqsızlıq. İş yerinin etik anlayışlarının sizə uyğun olmaması.
Ətrafdan lazımi qədər dəstək ala bilməmək. İş və ya özəl həyatda uğrusuz biri olmanız.
Tükənmişlik sindromu öz-özünə keçmir
İlk mərhələdə çox işləməyin bir əhəmiyyəti olduğu düşünülür. Dincəlməyə zaman ayıra bilmirsiniz. Bu hal uzun davam edərsə, Ruhi çöküntü yaşayırsınız. Əgər müalicə etməsəniz yorğunluq, yuxusuzluq, depressiya, spirtli içki aludəçiliyi yaranacaq. Ürək ağrılarından əziyyət çəkməyə başlayacaqsınız.
Tükənmişlik sindromundan qorunmağın yolları
Həyatınızda önəmli olan amilləri müəyyənləşdirin. Bu ailə, iş, dostlar ola bilər. Əgər sizin üçün birinci yerdə ailə durursa, onlarla çoxlu zaman keçirin. Önəm verdiyiniz məşğuliyyətinizi çox etməyə başlayın. Hər axşam sizə yaxın olan və yanında yaxşı hiss etdiyiniz insanlarla görüşün. Tükənmişliyin səbəbini dəqiqləşdirin. Tapdıqdan sonra onu aradan qaldırın.
xarici KİV-ə istinadən tükənmişlik sindromunun əlamətlərini, yaranma səbəblərini, ondan qorunmağın yollarını təqdim edir:
Ağır iş rejimi, gerçək olmayan hədəflər, uğursuzluq, yüksək tələblər, stres tükənmişlik sindromuna səbəb olan amillərdir. Səhərlər yuxulu, tam dincəlməmiş oyanmaq, geyinmək və səhər yeməyinə həvəssizlik, bədbəxt, çarəsizlik, əsəbi olmaq tükənmişlik sindromlarına daxildir.
Zaman keçdikcə içinizdə nifrət hiss çoxalır. Duyğusallaşır, ətrafınızdakıları görmək istəmir və hamıya nifrət etməyə başlayırsınız. İkinci mərhələdə yorğun olursuz. Yuxusuzluq başlayar, işləməkdən qaçırsınız. Üçüncü mərhələdə məsuliyyətsi olur, özünü olduğun yerə layiq görməməyə başlayırsan. Dördüncü mrhələdə isə çarəsizləşir, nifrət duyğusu oyanır, özünü və başqalarını bəyənmirsən.
Tükənmişlik sindromunu artıran faktlar
İş idarəçiliyinin sizin əlinizdə olmaması. İşə gediş-gəliş saatlarının rəsmi olması.
İş yerində münasibətlərin yaxşı olmaması. İnsanlar arasında rahatsızlıq, dostluqların yox olması.
Tapşırıqların yerinə yetirilməməsi, bacarıqsızlıq. İş yerinin etik anlayışlarının sizə uyğun olmaması.
Ətrafdan lazımi qədər dəstək ala bilməmək. İş və ya özəl həyatda uğrusuz biri olmanız.
Tükənmişlik sindromu öz-özünə keçmir
İlk mərhələdə çox işləməyin bir əhəmiyyəti olduğu düşünülür. Dincəlməyə zaman ayıra bilmirsiniz. Bu hal uzun davam edərsə, Ruhi çöküntü yaşayırsınız. Əgər müalicə etməsəniz yorğunluq, yuxusuzluq, depressiya, spirtli içki aludəçiliyi yaranacaq. Ürək ağrılarından əziyyət çəkməyə başlayacaqsınız.
Tükənmişlik sindromundan qorunmağın yolları
Həyatınızda önəmli olan amilləri müəyyənləşdirin. Bu ailə, iş, dostlar ola bilər. Əgər sizin üçün birinci yerdə ailə durursa, onlarla çoxlu zaman keçirin. Önəm verdiyiniz məşğuliyyətinizi çox etməyə başlayın. Hər axşam sizə yaxın olan və yanında yaxşı hiss etdiyiniz insanlarla görüşün. Tükənmişliyin səbəbini dəqiqləşdirin. Tapdıqdan sonra onu aradan qaldırın.Big.az