Disbakterioz və ya bağırsaq problemləri
Disbakterioz – bağırsaq mikroflorasının tərkib və miqdarının pozulması nəticəsində yaranan patoloji vəziyyətdir. Bu patologiya qarında köp, gəyirmə, ağızda xoşagəlməz dad, bağırsaqda qurultu, anemiya, ion balansının pozulması, kalsium defisiti, halsızlıq, iştahsızlıq, subfebrilitet, baş ağrıları,
Xəstəlik haqqında ümumi məlumat
Disbakteriozun əlamətləri
Dispeptik sindrom – ishal (bəzən qəbizliklə ishalın növbələşməsi), qarında köp, gəyirmə, ağızda xoşagəlməz dad, bağırsaqda qurultu;
Bağırsaq disbakteriozundan əziyyət çəkən əksər insanlarda (xüsusən uşaqlarda) qida məhsullarına qarşı əvvəllər müşahidə olunmayan allergik reaksiyalar yaranır. Onlar həm adi allergik (övrə, qaşınma, bronxospazm, angionevrotik ödem), həm də bağırsaq xarakterli (sulu konsistensiyalı köpüklü nəcis, qarında kəskin ağrı, ürəkbulanma, qusma) ola bilər.
Malabsorbsiya sindromu – müxtəlif qida maddələrinin bağırsaqda sorulma prosesinin pozulması metabolik substratların defisiti – zülal-enerji çatışmazlığı, hipovitaminozlar (ilk növbədə B qrup vtaminləri üzrə), anemiya, ion balansının pozulması, kalsium defisiti və s. ilə təzahür edir;
Orqanizmin intoksikasiyası – halsızlıq, iştahsızlıq, subfebrilitet, baş ağrıları;
İmmunitetin zəifləməsi – infeksion xəstəliklərin (KRX, KRVİ, herpes) tez-tez təkrarlanması, göbələk infeksiyaları.
Disbakterioz böyüklərdə daha tez-tez inkişaf edir və eyni dərəcədə qadınlarda əziyyət çəkir;
Mikrofloranın gözlənilən tərkibindən asılı olaraq disbakteriozun 3 dərəcəsi fərqlənir:
I – normal bağırsaq mikroorqanizmlərinin sayı azalır;
II – fürsətçi mikroorqanizmlərin tərkibi artır;
III – patogen, patogen flora inkişaf edir.
Disbakteriozun klinik gedişatına görə 3 növ var:
gizli (əlavə diaqnostik metodlardan istifadə etməklə aşkar edilir, lakin kliniki təzahür etmir);
bağırsaq simptomları ilə (dispepsiyanın klinik mənzərəsi ilə xarakterizə olunur);
ağırlaşmaların inkişafı ilə (bağırsaqların, cinsiyyət orqanlarının, dərinin, nöropsikiyatrik sferanın, həmçinin insulin müqavimətinin xroniki xəstəliklərinin əlamətləri var).
Müalicə barədə
Bağırsaq mikrobiomunun tərkibi birbaşa xəstənin pəhrizindən asılıdır. Pəhriz müxtəlif və balanslı olmalıdır, müxtəlif növ tərəvəz və meyvələr daxil edilməlidir - təzə, bişmiş yeməklər.Pəhrizdə sadə karbohidratları və heyvani yağları, həzm keyfiyyətindən asılı olaraq tərkibində özü olan süd məhsullarını məhdudlaşdırmaq lazımdır.
Yetkinlərdə və uşaqlarda probiyotiklərlə (tərkibində laktobakteriyalar və bifidobakteriyalar olan preparatlar) bağırsaq disbiozunun müalicəsinin zəruriliyi ilə bağlı məlumatlar ziddiyyətlidir. Əvvəllər bu dərmanlar mikrobiomun korreksiyası üçün geniş istifadə olunurdu. Bu gün sübut edilmişdir ki, mikrofloranın tərkibi bir tablet və ya kapsulda ola biləndən daha genişdir və bundan əlavə, müxtəlif simptomları düzəltmək üçün müxtəlif növ bakteriya lazımdır, buna görə də probiyotiklərin istifadəsi qeyri-mümkün və mənasızdır. Hər bir konkret vəziyyətdə probiyotiklərin qəbul edilib-edilməməsi ilə bağlı qərar iştirak edən həkim tərəfindən qalır.
Həmçinin, həkimin qərarına əsasən, xəstəyə təyin edilə bilər:
prebiyotiklər (faydalı bağırsaq bakteriyalarının böyüməsini yaxşılaşdırır);
antibiotiklər (bağırsaqlarda mövcud olan patogen mikrofloranı boğmaq üçün);
bakteriofaqlar;
Nərminə xanım bir daha bildirdi ki, disbakteriozla bağlı həkimə müraciət edərkən, bu patologiyanı yoxlamaq üçün 100% dəqiq bir üsul olmadığını başa düşməlisiniz. İnsan bağırsağında təxminən yeddi min mikroorqanizm ştammı yaşayır və elm hələ mikrofloranın dəqiq tərkibini bilmir - hansı növlərin neçə nümayəndəsinin normal hesab edildiyi aydın deyil. Üstəlik, artıq sübut edilmişdir ki, hər birimizin bağırsaq mikrobiomu, barmaq izləri kimi unikaldır və bu, bir çox amillərdən asılıdır, bunlar arasında aparıcı qidalanma xarakteridir.
Şübhəsiz ki, nəcisin bakterioloji labarator mütəxəssis mikrofloranızın vəziyyəti haqqında bəzi nəticələr çıxarmağa kömək edəcək, lakin hər halda bu məlumat çox səthi və təxmini olacaqdır. Diaqnozda daha vacib olan mədə-bağırsaq traktının digər problemlərinin yoxlanılmasıdır ki, bu da birbaşa və ya dolayı yolla disbakterioz əlamətlərinə bənzər simptomlara səbəb ola bilər.
Müalicə vaxtında aparıldıqda proqnoz qənaətbəxş olur. Bağırsaq bisbakteriozunun profilaktik tədbirlərinə düzgün qidalanma, qida rasionun zəruri mikroorqanizmlərlə zənginləşdirilməsi (süd məhsulları, bifido- və asidofl bakteriyalardan ibarət maddələr, mayalı içkilər və s.) aiddir. Qidalanma orqanizmə laızm olan maddələrin, vitamin və mineralların tərkibi üzrə balanslaşdırılmalıdır.